Yeni vergi değişiklikleri ile gelen ; değeri yüksek meskenlerden ekstra oranlarda vergi alınmasını sağlayacak ‘Değerli (Lüks) Konut Vergisi’ düzenlemesi 01.01.2020 itibariyle uygulanmaya başlanacaktır. 7194 Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 07.12.2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanması ile bu yeni vergi türü ile ilgili düzenlemeler Emlak Vergisi Kanunu’na eklenmiştir.
Lüks Konut Vergisi kişilerin lüks sayılan yani Kanun’a göre değeri 5 milyon TL’yi aşan konutlarından alınır. Bu da servet üzerinden alınan vergi grubuna girdiğini gösterir.
Bu vergi Türkiye sınırlarında, mesken nitelikli, değeri 5.000.000 Türk Lirası ve üzerinde olan taşınmazları kapsamına almaktadır. Değeri ;
5.000.000 – 7.500.000 TL arasında olan konutlar için binde 3 ,
7.500.001 – 10.000.000 TL arasında olanlar için binde 6 ,
10.000.000 TL ve üzeri olanlar için binde 10
oranında Değerli Konut Vergisi ödenecektir . Bu konutların bedelleri ise Emlak Vergisinin tabi olduğu değer veya Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce yapılacak değerleme sonucu çıkacak değerdir .
Tapu ve Kadastro Müdürlüğü bu vergi kapsamındaki konut değerlerini internet sitesinde ilan etmektedir . Tapu Kadastro Müdürlüğü internet sayfasında açılmış yeni sistemde , ‘http://tasinmazdegerleme.tkgm.gov.tr/’ internet sayfasından kişiler il ,ilçe ,parsel numaralarını girerek konutlarıyla alakalı değer bilgisine ulaşabilmektedir. Ayrıca kapsama giren konut değerleri ilgilisine de tebliğ edilecektir. Bu tebliğ tarihinden itibaren 15. Günün sonuna kadar itiraz edilebilecektir. Bu itiraz değerlendirilecek ve yeni değer ilgilisine tekrar tebliğ edilecektir. Bu değer, değerli konut vergisi uygulamasında Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değer olarak kabul edilir. Ayrıca Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen bir değerin bulunmaması durumunda, bina vergi değeri esas alınarak vergilendirme işlemleri yapılır.
Bu şekilde vergi kapsamına giren taşınmaz maliki, varsa intifa hakkı sahibi veya malik gibi tasarruf edenler Kanun uyarınca Değerli Konut Vergisi mükellefi olacaklar. Paylı mülkiyette pay sahibi hissesi oranında bu vergide mükelleftir. Ama taşınmazın değerinin toplamı üzerinden oranlanacak vergide payı oranında mükellefiyeti olacaktır. El birliği ile mülkiyette ise konutun malikleri müteselsilen sorumludurlar.
Bu vergi kapsamındaki konutun, belirlenen değerinin 5 milyon TL’yi aştığının belirlendiği tarihi takip eden yıldan itibaren vergi uygulanacaktır. Ayrıca Emlak Vergisi Kanunu madde 33’deki yeni bina yapılması vs. gibi vergi değerini tadil eden sebepler ortaya çıkarsa yine bu değişikliğin tarihini takip eden yıl uygulanmaya başlanır. Yine binanın yanması , kullanılmaz hale gelmesi ya da muafiyet şartları oluşması durumunda bu olayı takip eden taksitten sonra artık vergi ödenmeyecektir.
Vergiden muaf olacak konutlarda Kanun’da belirtilmiştir. Emlak Vergisi Kanunu madde 46’da belirtildiği üzere öncelikle maliki belediye , üniversite , genel veya özel bütçeli idareler bu konutların maliki veya intifa hakkı sahibi ise muaf tutulacaktır. Türkiye’de mesken nitelikli tek taşınmazı olan ; başka hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin , gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların sahip olduğu taşınmazlar için de muafiyet söz konusudur. Diğer muaf kesim ise yabancı devletlere ait elçilik ve konsolosluk binaları ve elçilerin ikametine mahsus meskenlerdir. Esas faaliyet konusu bina inşası olanların işletmelerine kayıtlı bulunan ve henüz ilk satışa, devir ve temlike konu edilmemiş yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazlar veya arsa karşılığı inşaat işlerinde sözleşme gereği taahhüt işini üstlenen müteahhide kalan mesken nitelikli taşınmazların kiraya verilmemek veya sair surette kullanılması koşuluyla bu vergiyi ödemeyeceklerdir.
Verginin beyanı ve ödenmesi kısmına gelecek olursak ; konutun değeri 5 milyon TL üzerinde olduğu belirlenmişse takip eden yılın 20 Şubat tarihine kadar mükellefin bu taşınmazın bulunduğu yer vergi dairesine beyanname ile beyanı gerekir . Bu şekilde vergi yetkili vergi dairesince yıllık olarak tarh ve tahakkuk edilir. Ödemesi ise iki taksit şeklinde olacak ilk taksidi şubat ikinci taksidi ise ağustos ayındadır.
Bu vergiler genel bütçe geliri olarak kaydedilecek ve Emlak Vergisi Kanunu içinde alınmasına rağmen gelir belediyelere değil doğrudan Hazine’ye verilecektir.
Değerli konut vergisi olarak nitelendirilen değeri 5 milyon TL ve üzeri mesken nitelikli konutlardan alınan bu vergi Emlak Vergisi Kanunu’na yeni eklenen maddeleri ile düzenlenmiş ve 2020’den itibaren uygulanacaktır. Uygulanması konusunda da idarenin düzenleyici işlemi beklenmektedir.
Stj. Av. Merve Yıldırım
