Noterlik Kanunu’na eklenen 198/A maddesine dayalı olarak çıkarılan ve 1 Mart 2016’da yürürlüğe giren “Noterlik İşlemlerinin Elektronik Ortamda Yapılması Hakkında Yönetmelik” ile birlikte Noterler, Elektronik Ortamda Tespit uygulamasıyla sosyal medyada yer alan bir paylaşımı kayıt altına alabilecek.
Söz konusu yönetmelik ile birlikte, Türkiye Noterler Birliği (TNB) tarafından yapılan tüm işlemlerin elektronik ortamda yapılması, işlenmesi, saklanması elektronik ortamda durum, görüntü, işlem ve benzeri her türlü verinin tespit işlemlerinin yapılması amaçlanmıştır.
Ayrıca, elektronik sistem üzerinden yapılan noterlik işlemlerinin tamamı elektronik arşive kaydedilerek yasal mevzuat kapsamında elektronik ortamda paylaşılabilir hale getirilmiştir. Söz konusu düzenleme ile birlikte noterlik işlemlerinin elektronik ortamda yapılması imkanı sağlanarak vatandaşa kolaylık sağlanmıştır.
Zira, getirilen düzenleme ile birlikte 7/24 hizmet verecek olan Türkiye Noterler Birliği sistemi üzerinden vatandaşlar randevu alarak, işlem yapılmasını istediği noterliği seçebilecektir. Ayrıca, seçilen notere gitmeden işlem yapılması istenilen evraklar notere sistem üzerinden iletilecek olup; randevu tarihinden önce belgelere ilişkin olarak noter tarafından hazırlık yapılarak eksiklikler mevcut ise önceden bilgisi verilecektir.
Sosyal Medya Paylaşımlarının Elektronik Ortamda Tespiti Yapılabilecek!
“Noterlik İşlemlerinin Elektronik Ortamda Yapılması Hakkında Yönetmelik” ile birlikte getirilen en önemli düzenleme Noterlik Kanunu madde 61’de belirtilen tespit işlemlerinin de elektronik ortamda yapılabilmesidir.
Söz konusu tespit işlemi her türlü veri için gerçekleştirilebilecek olmakla birlikte, bilgisayar, tablet, cep telefonu vs gibi her türlü donanım kullanılarak da tespit gerçekleştirilebilecektir.
Getirilen bu düzenleme ile birlikte hukuki delil olarak kullanılamayan ekran görüntülerinin yerine hukuki dayanağı olan işbu verilere ilişkin tespit tutanakları getirilmiştir. Sosyal medya portallarında sıkça karşılaşılan mağduriyetlerin önüne geçilmesini amaçlayan düzenleme ile birlikte getirilen sistemin 7/24 hizmette olması da mağduriyete neden olan paylaşımın silinerek yok edilmesini önlemektedir.
Bu kapsamda, sosyal medyada hakaret, kişilik haklarına saldırı gibi mağduriyetlerin yargı sürecine taşınması halinde e-arşive kayıt sayesinde, tespiti gerçekleştirilen veriler yargı sürecinde kullanılabilir hale getirilmiştir.
Getirilen yasal düzenleme ile birlikte ayrıca, noterlikten yapılan işlemlerin notere gitmeksizin elektronik imza ile de yapılabilmesi sağlanmıştır. İşbu düzenleme ile birlikte ıslak imza olmaksızın elektronik imza ile gönderilen belgelere de hukuken geçerlilik kazandırılması amaçlanmıştır.
Getirilen düzenlemenin kapsamında ayrıca konsolosluklarda yapılan noter işlemlerinin eş zamanlı olarak elektronik arşiv sistemine kayıt edilmesi ile noter tarafından da geçerlilik kontrolü sağlanmaktadır. Bu kapsamda, özellikle yurtdışında düzenlenen vekaletnamelerin geçerliliğine ilişkin olarak noter kontrolünün sağlanması ile geçersiz vekaletnamelerin önüne geçilmiştir.
E-Tespit Nasıl Yapılır?
Sosyal medya üzerinden karşılaşılan bir fotoğraf, yazı vs ilişkin olarak yargı sürecine taşınması istenilen verilerin tespiti getirilen düzenleme sistem üzerinden kolaylıkla yapılabilecektir.
Bunun için öncelikle, Türkiye Noterler Birliği resmi internet sitesine giriş yapılarak “E-Tespit Portal” sekmesi üzerinden öncelikle üyelik gerekmektedir. Üyelik işlemi akabinde tespiti yapılması istenen verinin bulunduğu internet sitesi adresi girilerek istenilen verinin ekran görüntüsü alınacaktır.
Tespit talebinde bulunulması ile sistem söz konusu verileri arşive kaydederek talepte bulunan kişiye başvuru numarası vermekte ve kişi bu başvuru numarası ile birlikte sistem üzerinden seçmiş olduğu notere giderek işlemi tamamlattırmaktadır. Tespiti gerçekleştirilen veri internet üzerinden silinse dahi işbu tespitin yapıldığı anda mevcut olduğu ispatlanabilecektir.
Sistemin kullanımı süreye bağlı olup; 10 dakikalık sürenin dolumunda sistem, kullanıcıyı otomatik olarak atmaktadır. Bu nedenle, sistem kullanılırken amaca uygun şekilde hareket edilerek verinin tespiti sağlanmalıdır. Ayrıca, her bir tespit için en fazla 10 adet ekran görüntüsü alınma sınırı da getirilmiş olup; daha fazla verinin görüntüsünün alınmasının istenmesi halinde yeni bir tespit başvurusu yapılması gerekmektedir.
Yapılan bu işleme verilen tespit numarası ile birlikte kişi bu numara ile seçmiş olduğu notere kendisine verilen randevu saatinde giderek tespit tutanağını çıkartabilecektir. Tespit tutanağı ücreti, alınan ekran görüntüsü sayısı ve indirilen dosya boyutuna göre hesaplanmakta olup; düzenlenen noter tespit tutanağı yargı sürecinde delil olarak kabul edilecektir.
Getirilen düzenleme ile birlikte, sosyal medya üzerinde karşılaşılan kişilik haklarına saldırı gibi mağduriyetlerin tespit edilerek yasal süreçte delil olarak kullanılması sağlanmakla birlikte, getirilen yasal denetim ile birlikte bu gibi olayların da önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
Av. İpek Öztaş
