Özgün Law Firm

I. GİRİŞ

İşbu dava, ticari bir kripto para hesabına ilişkin hak sahipliğinin eski şirket yöneticisine mi, şirkete mi ait olduğunun belirlenmesi için hesabın bulunduğu kripto para borsasının işleticisi şirket tarafından açılan, Hukuk Muhakemeleri Usul Kuralları (“Civil Procedure Rules” veya “CPR”)`nın 86. maddesi uyarınca hak sahibinin tespit edilmesi istemli davadır.

II. CPR MADDE 86 KAPSAMINDA PAYDAŞ BAŞVURUSU

CPR`ın 86. maddesi uyarınca paydaş başvurusu (stakeholder application), bir parayı veya malı elinde bulunduran ancak bunlara ilişkin bir hak iddiası olmayan kişi tarafından yapılmakta ve  paraya veya mala ilişkin hak sahipliğinin kime ait olduğunun belirlenmesi için kullanılmaktadır. Bu başvuru yolu, İngiliz Hukuku`nda bir borca veya paraya ilişkin yarışan taleplerin olduğu veya olabileceği durumlarda, bu durumdan etkilenen kişiye (paydaşa), borcun veya paranın kime ödeneceğinin tespit edilmesini talep etmek imkânı tanımaktadır. Genellikle finansal kurumların, birden çok kişinin bir miktar para üzerinde hak iddia ettiği durumlarda, bu yola başvurdukları görülmektedir.

III. DAVANIN KONUSU

Dava, Seyşeller`de kurulan BitMEX kripto para borsasının işleticisi olan HDR Global Trading Limited (“HDR”) tarafından Shulev ve Nexo Capital Inc (“Nexo”)`e karşı  açılmıştır. HDR, Shulev adına açılan ticari kripto para hesabının kontrolünün ve kripto varlıklar dahil muhteviyatının kime ait olacağına ilişkin uyuşmazlığın çözümü için paydaşın tespit edilmesi istemli başvuruda bulunmuştur.

Nexo, Kayman Adaları`nda kurulan ve kripto para ödünç verme, kripto para alım satım vb. faaliyetler yürüten ve sanal cüzdanları işleten bir platformdur. 2019 yılı Mayıs ayında, Nexo Grubu`nun kurucu ortağı ve o zamanki genel müdürü olan Shulev, Nexo uzantılı e-posta adresini kullanarak BitMEX`de bir hesap açmıştır. Ardından binlerce Bitcoin Nexo hesaplarından, BitMEX`teki hesaba aktarılmış ve hesap üzerinden çok sayıda vadeli işlem sözleşmesi alım satımı yapılmıştır. Karar tarihi itibarıyla, hesapta yaklaşık 30 milyon İngiliz sterlini bulunmaktadır. 2019 yılı Eylül ayında, Shulev`in genel müdür pozisyonundaki görevi sona ermiş ve hesaba erişimi engellenmiştir.

Nexo ve Shulev arasında, hesaptaki varlıkların hak sahipliğine ilişkin uyuşmazlık ortaya çıkmıştır. Shulev, hesabı, şirketi temsilen açmadığını ve hesaptaki kripto varlıkların bir kısmının kendisine ait olduğunu iddia etmektedir. Öte yandan, Nexo`nun iddiaları, hesabın Shulev tarafından Nexo`daki görevi ve pozisyon gereği açıldığı, Nexo tarafından ticari alım satım hesabı olarak ticari amaçlarla kullanıldığı ve hesaptaki varlıkların da şirket malvarlığı olduğu yönündedir. HDR, bu iddialar karşısında hesabı dondurmuş ve CPR`ın 86. maddesi kapsamında hak sahibinin tespit edilmesi için 2020 yılında Mahkeme`ye başvuruda bulunmuştur.

HDR`nin paydaş başvurusuna ilişkin duruşmasının yapılacağı gün, Shulev ve Nexo akdederek hak sahipliğine ilişkin uyuşmazlığı sona erdirmek için bir anlaşmaya varmışlardır. Ancak uzun süre geçmeden taraflar bu kez anlaşmaya ilişkin ihtilaf düşmüş, birbirlerinin anlaşmaya bağlı kalıp kalmadığı ve paydaş başvurusunu nasıl etkileyeceği hususlarında anlaşmazlığa düşmüştür. 

IV. MAHKEMENİN KARARI VE DEĞERLENDİRME

Yüksek Mahkeme taraflar arasında yapılan anlaşmanın geçerli olduğunu ve hesaba ilişkin hak sahipliğinin kime ait olduğu hususunu çözüme kavuşturduğunu tespit etmiştir. Ancak, aynı zamanda, anlaşmanın geçerli olmadığı takdirde, hesabın hak sahipliğinin Nexo`ya ait olacağını belirtmiştir. Bu nedenle, davacının başvurusu, İngiliz Hukuku`nun bu ve benzeri konulara yaklaşımına ilişkin ilginç bir tartışmayı da beraberinde getirmektedir.

Nexo`nun temel iddiası, kripto borsa işleticisi HDR ile akdedilen sözleşmenin açıkça tarafı olarak tanımlanmamış olsa dahi, anlaşmanın yerine getirilmesini HDR`den talep etmek hakkına sahip olduğuna ilişkindir. Bunu iddia eden Nexo, İngiliz Hukuku`nda yer alan dolaylı temsil kurumuna dayanmakta ve şirketin adı söylenmeksizin adına işlem yapılan kişi (undisclosed principal) olduğu kabulü ile  HDR`den talepte bulunmaktadır.

İngiliz Hukuku`na göre, “undisclosed principal” adı verilen temsil edilen, aşağıdaki iki şart bulunduğu takdirde, temsilcinin kendisi adına yaptığı işleme ilişkin olarak dava açabileceği gibi, kendisi aleyhine dava da açılabilecektir:

i. Temsilci, sözleşmeyi akdederken temsil edilen adına hareket etmelidir.

ii. Sözleşmede, temsil edilenin dava açamayacağına veya temsil edilen aleyhine dava açılamayacağına ilişkin açık veya örtülü düzenlemeler bulunmamalıdır.

Ne Nexo ne de Shulev, ikinci şartın somut olayda bulunduğuna ilişkin bir iddiada bulunmuştur. HDR`nin hesaba ilişkin hizmet kullanım şartlarında, bir kişinin başka bir kişiyi temsilen hesap açabileceği ve açtığı hesabı işletebileceğini belirtilmektedir.  Ayrıca bir kripto borsasında Nexo adına hesap açmanın, genel müdür olan Shulev`in genel yetkileri dışında kaldığı her iki davalı tarafından da ileri sürülmemiştir.

Bu kapsamda, uyuşmazlık, Shulev`in hesabı açarken Nexo adına mı hareket edip etmediğine ilişkin birinci şartın etrafında toplanmaktadır.

Mahkeme, bu husus ile ilgili aşağıdaki tespitleri yapmaktadır:

a. Hesabın açılma amacının, Nexo`nun diğer ticari hesaplarında elde ettiğinden daha iyi bir oran yakalamak olduğu anlaşılmaktadır.

b. Hesaba yatırılan paralar, Nexo`nun diğer hesaplarından gelmektedir.

c. Hesap, Shulev`in kişisel e-posta adresi ile değil, Nexo uzantılı iş e-posta adresi ile açılmıştır.

d. Nexo`daki diğer çalışanlar hesaba erişmiş ve hesap üzerinden işlem gerçekleştirmiş olmasına rağmen, Shulev`in hesapta herhangi bir işlem gerçekleştirdiğine ilişkin kanıt sunulamamıştır.

e. Shulev tarafından, hesap üzerinden yapılan yazışmalarda “biz” ifadesi kullanılmıştır. Bu durum, Shulev`in hesabı kişisel bir hesap değil, şirket hesabı olarak gördüğünü göstermektedir.

Bu tespitler doğrultusunda, Mahkemece hesaba ve hesaptaki kripto varlıklara ilişkin hakların şirkete ait olması gerektiğine hükmedilmiştir. Buna göre, Shulev`in hesabı Nexo`nun varlık edinmesi için ve Nexo adına açtığına ve bu nedenle Shulev`in hesap ile ilgili yaptığı işlemlerde Nexo`nun temsilcisi olarak, Nexo`nun talimatları doğrultusunda hesabı kullanmıştır.

İngiliz mahkemelerinde görülen kripto varlıklar ile ilgili uyuşmazlıkların giderek arttığı görülmektedir. Bu karar, hızla gelişen bu alanda gelişen içtihata katkı sağlamaktadır.  Ayrıca kripto hesaplarına ve kripto varlıklara ilişkin farklı kişilerin hak iddiasında bulunduğu durumlarda, hak sahipliğinin tespit edilmesine yönelik CPR`ın 86. maddesinin kullanım alanı bulacağını göstermesi açısından önemlidir.

Çeviren ve Hazırlayan: Av. Erse Kahraman

Kaynak:

https://www.whitecase.com/insight-alert/offshore-cryptocurrency-exchange-obtains-clarity-english-high-court-ownership-and